گزارشی از افزایش قیمت لوازم‌تحریر در بازار | بازار بدون افسارنوشت افزار!

ملیحه فلاح | شهرآرانیوز؛ هر قدر رنگ و لعاب انواع و اقسام نوشت افزار دل بچه‌ها را آب می‌کند، قیمت هایش باعث می‌شود دل والدین خالی شود. بعد از دوسال تحصیل مجازی و حضور جست وگریخته در مدرسه، حالا قرار است دانش آموزان سر کلاس درس حاضر شوند؛ این موضوع باعث بازگشت نسبی رونق به بازار نوشت افزار شده است؛ می‌گوییم نسبی، چون به قول کسبه، تا رسیدن به شرایط قبل از شیوع ویروس کرونا فاصله زیادی داریم. سکه بازار لوازم تحریر هم دورو دارد؛ هرچند با حضوری شدن مدارس، فروش لوازم تحریر رواج پیدا کرده، فشار اقتصادی و افزایش قیمت‌ها ترمزی برای خرید بی دغدغه این اقلام ازسوی خانواده‌ها در آستانه سال تحصیلی جدید شده است.

اگر بخواهیم همین ابتدا خلاصه‌ای از وضعیت بازار نوشت افزار مشهد را براساس دیده‌های خود از بازار و شنیده هایمان از کسبه و فعالان بگوییم، این می‌شود که قیمت لوازم تحریر نسبت به سال قبل، ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یافته و این رشد قیمت در یک ماه گذشته برای نوشت افزار ۱۵ درصد و برای انواع دفتر و کاغذ حدود ۳۰ درصد بوده است. همچنین حدود ۷۰ درصد بازار لوازم تحریر مشهد، از کالا‌های ایرانی پر شده است. حالا یک هفته‌ای می‌شود که والدین شروع به خرید نوشت افزار مورد نیاز فرزندانشان کرده اند، اما فروشندگان انتظار دارند این بازار در هفته آخر شهریور شلوغ‌تر شود. البته به قول بازاریان، امسال سبد لوازم تحریر بچه‌ها آب رفته است و فقط به خرید اقلام ضروری خلاصه می‌شود.

رونق گرانی

برای بررسی وضعیت بازار نوشت افزار ابتدا به خیابان قرنی سر می‌زنیم که با توجه به فعالیت کلی فروشان و تعدد مغازه‌ها در آن، می‌توان اقلام را با قیمت‌های مناسب تری پیدا کرد. مقطع تحصیلی و محل تحصیل، دو مورد مهم در تعیین فهرست خرید لوازم تحریر دانش آموزان هستند. برای نمونه فهرستی از اقلام مورد نیاز یک دانش آموز کلاس اولی در یک مدرسه غیرانتفاعی معمولی را انتخاب می‌کنیم؛ از مداد رنگی، دفتر و جامدادی بگیرید تا چسب، قمقمه آب و... روی هم رفته ۱۳ قلم می‌شود. البته این لیست بدون کیف مدرسه و اقلام کمک آموزشی است که معمولا مدارس در اواسط سال تحصیلی از دانش آموزان می‌خواهند.

لیست را که به دست اولین فروشنده می‌دهیم، نگاهی می‌اندازد و می‌پرسد چه کیفیتی می‌خواهیم. جوابمان می‌شود «متوسط». قیمت می‌دهد: حدود ۵۰۰ هزارتومان. او می‌گوید: از یک ماه قبل، قیمت‌ها بین ۱۵ تا ۲۰ درصد افزایش داشته است؛ چون تقریبا دو سال می‌شد که خانواده‌های دانش آموزان، خرید لوازم تحریر را تعطیل کرده بودند و حالا باتوجه به حضوری شدن مدارس، تقاضا زیاد شده است. وارد فروشگاه بعدی می‌شویم که در آن، چهارنفر هم زمان به مشتری‌ها پاسخ می‌دهند. فروشنده مسن‌تر اهل گفت وگوست. از بازاری می‌گوید که پس از دو سال حالا کمی جان گرفته و از وضعیت قیمت‌هایی که همین چند هفته تا ۱۵ درصد گران‌تر شده است.

یک بسته هم برای کلاس اولی‌ها در کوچک‌ترین حالت ممکن تهیه کرده است، شامل دو دفتر مشق تعاونی، یک دفتر نقاشی تعاونی، یک پاک کن، یک تراش، دومداد سیاه و یک مداد قرمز، همه روی هم ۶۰ هزار تومان. نگاهی به لیست ما می‌کند و همان ۵۰۰ هزار تومان را قیمت می‌دهد و تأکید می‌کند: البته اگر بیشتر بخواهید، قیمت هم بیشتر می‌شود. او می‌گوید: گرانی، لیست خرید مشتری‌ها را به اقلام ضروری، آن هم با کمترین قیمت، کاهش داده است، اما باز هم وضعیت نسبت به دو سال گذشته، بهتر است. داخل یکی از پاساژ‌های کوچک این خیابان می‌شویم. فروشنده این مغازه هم از افزایش حدود ۱۵ درصدی قیمت‌ها می‌گوید و ادامه می‌دهد: بیشتر این کالا‌ها که می‌بینید، در انبار فروشنده‌ها بوده است، وگرنه قیمت تولیدات جدید از این هم بیشتر است.

سختی‌های ماه مهر

«یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان برای نیمی از لوازم مورد نیاز بچه‌ها پرداخت کردیم، آن هم نه لوازم فانتزی؛ معمولی‌ترین‌ها را خریدیم.» این جملات را مادر دو دانش آموز کلاس اولی و کلاس چهارمی می‌گوید و ادامه می‌دهد: فقط ۷۰۰ هزار تومان برای دو عدد کوله پشتی خیلی ساده هزینه کردیم. یک میلیون تومان دیگر برای شش دفتر، دو بسته مداد رنگی، مداد مشکی و قرمز، خودکار، ماژیک، خط کش و ارزان‌ترین قمقمه پرداختیم؛ تازه هنوز کلی اقلام دیگر لازم است که بخریم.

پدر یک دوقلوی کلاس هفتمی هم به ما می‌گوید که تا همین حالا، یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان فقط دفتر تعاونی، خودکار، ماژیک و اتود خریده است. در مقاطع مختلف، نیاز و سلیقه دانش آموزان متفاوت است. مادر یک دانش آموز کلاس هشتمی به ما می‌گوید که امسال فرزندش کالا‌های لوکس تری می‌خواهد و دیگر حاضر به استفاده از دفتر‌های معمولی نیست. کلاسور، یکی از اقلامی است که امسال به لیست خرید این دانش آموز اضافه شده است. او هم برای خرید یک عدد اتود، دو عدد ماژیک، کلاسور و جامدادی حدود ۵۰۰ هزار تومان پرداخته است.

گرانی بالاشهری‌ها

برای خرید نوشت افزار، مهم است که در کنار انتخاب برند کالا و کیفیت، کدام خیابان را برای خرید انتخاب می‌کنید. خرید از لوکس فروشان بالاشهری یا فانتزی فروشان مجازی می‌تواند قیمت فاکتور نهایی شما را تا چند برابر افزایش دهد؛ مثلا همان لیست دانش آموز کلاس اولی که در ابتدا به آن اشاره کردیم، در فروشگاه‌های معروف شهر به یک میلیون تومان هم می‌تواند برسد. از جامدادی‌های ۲۰۰ هزار تومانی بگیرید تا دفتر‌های هشتاد برگ ۷۰ هزارتومانی و مداد رنگی‌های دوازده عددی ۱۵۰ هزار تومانی و حتی گران‌تر در این فروشگاه‌ها پیدا می‌شود، اما آنچه در این گزارش مبنای محاسبه‌های ما قرار گرفته، میانگین قیمت کالا‌هایی با کیفیت متوسط و از مراکز خرید معمولی است.

یک میلیون و ۵۰۰ سبد لوازم تحریر

قیمت نوشت افزار موردنیاز در مقاطع مختلف، متفاوت است، اما به صورت میانگین، قیمت یک سبد لوازم تحریر به همراه کیف مدرسه با کیفیت متوسط که طی دو روز پاک کنش تکه تکه و جامدادی اش پاره نشود، حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان تمام می‌شود. این برآورد قیمتی است که رئیس اتحادیه کتاب و نوشت افزار و صحافی‌های مشهد از وضعیت قیمت در این بازار به شهرآرا می‌دهد. سیدجواد سیدعباسیان با اشاره به رونق نسبی بازار نوشت افزار در سال جدید می‌گوید: حذف ارز ترجیحی باعث شد که قیمت کاغذ در چند مرحله افزایش پیدا کند.

در یک ماه گذشته نیز قیمت کاغذ و دفتر حدود ۳۰ درصد گران شده است. همچنین باتوجه به افزایش تقاضا، قیمت نوشت افزار نیز در حدود ۱۵ درصد افزایش یافته است. او می‌افزاید: سه سال پیش ۷۰ درصد بازار لوازم تحریر وارداتی بود، اما حالا این روند تغییر کرده و حدود ۷۰ درصد کالا‌ها در داخل تولید شده است. البته تولیدکننده‌ها در تأمین مواد اولیه از جمله چوب برای مدادسازی و کاغذ و ... با مشکلاتی روبه رو هستند که همین موضوع باعث افزایش قیمت ۵۰ تا ۱۰۰ درصدی کالا‌ها نسبت به سال گذشته شده است.

باتوجه به برآورد‌های ما از بازار و گفته‌های فعالان این حوزه، یک خانواده با دو فرزند در ابتدای سال تحصیلی جدا از هزینه لباس، کفش، شهریه، سرویس مدرسه و... فقط برای لوازم تحریر و کیف باید حدود ۳ میلیون تومان خرج کند که تأمین این مبلغ برای بسیاری از خانواده‌ها مشکل است.